zondag 12 september 2010

Ooit had ik de intentie om naast boeken ook films te recenseren. De foute films wel te verstaan. Ik bleek me een beetje verkeken te hebben op de hoeveelheid tijd die een goede deconstructie van films bleek te kosten. Vooral omdat slecht werk zich vrijwel altijd vertaalt in meer tekst.

Dat is te zien aan mijn Laymon recensie, die duidelijk meer letters kostte dan de betere boeken. Maar ik geef toe dat ik ook meer lol had bij het schrijven ervan. Ik beleef echter niet zoveel plezier aan foute boeken lezen, omdat die echt een helleklus zijn. Slechte tekst bezorgt mij psychosomatische hoofdpijn. Foute films en strips, daarin tegen, vergen veel minder energie en tijd.

Dus vandaag gaan we openen met de klassieke slechte film Plan 9 from outer space van niemand meer dan Ed Wood. Wood staat alom bekend als de slechtste regisseur aller tijden. Ik geloof niet dat dit waar is, omdat ik veel erger heb gezien, maar ik moet toegeven: goed is geen enkele van zijn films. Verder kan hij voor deze film ook de claim van slechte schrijver, producent en film-monteur verdienen. Het is dat Wood geen film in zijn eentje kon maken, anders was dat zeker gebeurd.

Maar toch moet ik bekennen dat de totale onbewuste kneuterigheid gecombineerd met een gebrek aan budget en special effects een zekere charme aan dit werk geven.

Even wat achtergrond. Plan 9 from Outer Space begon als een geheel andere film, Tomb of the vampire met Bela Lugosi als ster. Bela Lugosi is nog altijd beroemd als de eerste echte Dracula acteur, maar het mag duidelijk zijn dat zijn carrière in 1956 wat in het slop geraakt was. Er is geen andere reden om voor Ed Wood te werken, wiens hoogtepunt namelijk erg laag op de Hollywood-ladder stond. Tomb of the Vampire mislukte omdat Lugosi overleed voor er meer dan een paar minuten van geschoten was.

Sommige regisseurs zijn echte verzamelaars en gooien nooit wat weg. Dus toen Ed Wood het idee had om een film te maken over grafrovende, buitenaardse wezens, dacht hij meteen wat te kunnen doen met de oude beelden. Hij huurde de chiropractor van zijn vrouw in om als stand-in te dienen voor Lugosi, terwijl deze totaal niet leek op Lugosi. Dit soort bizarre keuzes zijn karakteristiek voor Wood en we zullen in de loop van de recensie nog heel wat ervaring krijgen met zijn beslissingen.

De opening is meteen raak:



De manier om je publiek meteen te boeien



De verteller die de toeschouwer toespreekt is niet het meest enerverende begin. De man was voor sommige van de kijkers uit die tijd bekend als de paragnost Criswell, die voorspelde dat op 18 augustus 1999 de wereld zou vergaan. Goede paragnost dus. Dit maakt het gebruik als verteller niet veel beter. Maar de tekst is nog veel briljanter: "We zijn allemaal geïnteresseerd in de toekomst, want wij leven door in de toekomst. " "Toekomstige gebeurtenissen hebben invloed op onze toekomst." Komt bij dat Criswell het verhaal van de film zowel in de toekomst als in het verleden plaatst. Verder beloofd zijn belofte dat het vreselijk en eng gaat worden niet veel goeds. "Laten we de onschuldigen belonen en de schuldigen straffen!" Achteraf gezien heeft de aankondiging helemaal niets te maken met de rest van de film. Maar dit is Wood, alles heeft een doel, alleen snapt niemand wat dat doel is.

Dus de echte opening is een begrafenis. Bela begraaft zijn vrouw in een graf. Hij moet heel erg huilen en de scène had waarschijnlijk gewerkt als er niet heel melodramatisch overheen geblaat werd door een verteller, die moet uitleggen hoe zielig het is dat de vrouw van Bela dood is.

Na afloop gaan de doodgravers aan de slag, maar besluiten er (bij daglicht) vandoor te gaan nadat ze een vliegende schotel horen. Daarbij worden zij aangevallen door, moeten wij aannemen, de begraven vrouw (nacht). Doodgravers gillen (oh, nu is het dag). Fade out.

Ondertussen ziet een piloot van een lijnvliegtuig een schotel langs vliegen en meldt dit later aan zijn vrouw. Zij wonen, toevallig, net naast het bewuste kerkhof.

Bela Lugosi plukt in zijn laatste scène een bloem uit zijn tuin en wordt buiten beeld overreden door een auto. Die zien we niet meer terug, want de veel langere, jongere en anders uitziende chiropractor neemt het over in de rest van de film.



Kartonnen cryptes voor de hele familie


De oude man wordt s'nachts (jawel) begraven in een crypte, terwijl zijn vrouw in een graf was gelegd. Deze discontinuïteit moet aan Wood duidelijk gemaakt zijn gemaakt op de set. Twee bezoekers van de begrafenis bespreken dit feit namelijk hardop en gooien het op een familie-traditie. Het is een briljant idee om een gevonden discontinuïteit niet op te lossen door gewoon een nieuwe opname te maken, maar om er hardop iedereen attent op te maken met het geven van een flutverklaring. Bravo! Maar ze ontdekken de lijken van de doodgravers, waarvan het blijkbaar vele dagen niemand opgevallen was dat ze weg waren. Eén van de onderzoekers is inspecteur Clay, een enorme kerel die alleen op onderzoek uitgaat en dit leidt natuurlijk tot de volgende begrafenis-scène.

Ondertussen verschijnen er vliegende schotels boven Hollywood en Washinton, die beschoten worden door archiefmateriaal uit de Tweede Wereldoorlog. Ik geloof namelijk niet dat Nebelwerfers en Katyushas van het Amerikaanse leger zijn. De kolonel die ze net beschoten heeft meldt aan zijn directe ondergeschikte dat de vliegende schotels ooit een dorp uitgemoord hebben en dat dit top secret is. Kolonels verklappen blijkbaar alle geheimen aan hun ondergeschikten.



We zien nu een kleine schotel in een grote schotel duiken. We gaan naar twee zeer menselijk uitziende schotelaars, een man en een vrouw die met de opperschotelaar praten. Ze besluiten om plan 9 in te zetten want alle andere pogingen om contact te zoeken falen omdat mensen te gecontroleerd zijn. Dit zijn niet mijn woorden...

De piloot laat zijn vrouw thuis achter en geeft haar heel geëmancipeerd opdracht de deur op slot te houden vanwege de nabijheid van het kerkhof waar iedereen maar dood gaat en UFO's ziet.

Natuurlijk wordt de vrouw aangevallen door de oude man en vlucht zij naar de begraafplaats. Duidelijk de meest veilige richting. Ze wordt daar aangevallen door de echtgenote van de oude man en zombie-Clay en valt flauw. Gelukkig wordt ze gered door een voorbijganger die haar naar het ziekenhuis brengt.

De kolonel krijgt van zijn generaal een opname van de schotelaars te horen, waarin deze waarschuwen voor....... Waarna de boodschap uitvalt. Hij krijgt daarna opdracht om een bezoek te brengen aan de begraafplaats en omgeving.

De opperschotelaar is boos op zijn ondergeschikten omdat ze ontdekt zijn en inmiddels heeft iedereen wel door dat het Ed Wood niet nagedacht had wat de schotelaars precies wilden. De ene keer willen ze ontdekt worden, daarna moet iedereen die van hen weet uit de weg geruimd worden. Erg consistent is dit niet.

Maar goed, de oude man wordt naar de veranda van de piloot gestuurd, waar de kolonel en de politie het echtpaar ondervragen naar hun ervaringen. De oude man valt hen aan, kogels lijken hem niet te deren en een agent valt flauw. Hahaha, inderdaad... Dan zetten de schotelaars een decompositie-straal aan, waardoor de oude man in zijn mantel (blijkbaar is hij daarin begraven) in een plastic biologie-skelet is veranderd.




Natuurlijk gaat het hele stel bij het vallen van de nacht naar de begrafenis. Meest logische tijd, ik weet het. De vrouw van de piloot wordt achtergelaten bij een agent, die natuurlijk van weinig nut is als zombie-Clay aanvalt en de vrouw ontvoerd. De kolonel, de piloot en de rechercheur vinden de bunker (eh...schotel) en gaan naar binnen als het luik opeens open gaat. Daar wachten de schotelaars hen ongewapend op. De mannen trekken hun pistolen. De schotelaar, die blijkbaar geen enkele zorgen heeft over drie gewapende mannen die hem bedreigen, gaat uitleg geven over het doel van hun missie. (Ok, nu weer aandacht trekken?)





Deze uitleg bewijst dat Ed Wood aanzienlijk meer benul heeft van films maken dan van wetenschap. Het probleem schijnt te zijn dat we na de atoombom en de waterstofbom zeer nabij de ontwikkeling van de lichtbom zijn, waarmee we het hele universum kunnen vernietigen. Met een dergelijke bom kun je namelijk lichtatomen (niet mijn natuurkunde) splijten die een kettingreaktie veroorzaken waardoor alles dat het licht aanraakt ontploft. Aangezien licht overal komt gaat dus het hele heelal er aan.

En hoe reageert onze piloot op deze mededeling: "Maar dan zijn we toch nog sterker?!" Blijkbaar is de implicatie van de vernietiging van het heelal niet tot hem doorgedrongen. Ook niet tot de andere aanwezigen, die het blijkbaar gemeen vinden van de schotelaars dat ze hen willen tegenhouden in hun collectieve zelfmoordaanslag op het heelal.

Het enige dat de arrestatie van de schotelaars nog kan stoppen is het gebruik van de vrouw van de piloot als gijzelaar, maar de agenten, in hun enige blijk van intelligentie, slaan Clay bewusteloos en bevrijden haar. In de daaropvolgende worsteling in de schotel raakt de mannelijke schotelaar bewusteloos (of dood?) en begint het ding te branden. De mannen verlaten het opstijgende schip terwijl de vrouwelijke schotelaar in typische jaren '50 traditie wat nutteloos probeert om de man wakker te maken, alvorens het schip ontploft.


Let op: hyperrealistisch brandpatroon


Iedereen opgelucht, want wij zijn vrij om het heelal, inclusief onszelf, te vernietigen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten