Als een boek meer dan 140 jaar lang gelezen en geprezen wordt, dan kan het niet slecht zijn. Zeker als het één van de dikste boeken ooit is. Nou staan Russische schrijvers bekend om hun boeken die net zo uitgestrekt zijn als hun land, maar toen Tolstoj bij zijn uitgever kwam met zijn manuscript (1500 pagina's in deze editie) zal deze waarschijnlijk toch wel even geslikt hebben.
De inhoud is even ambitieus als de omvang; Oorlog en Vrede gaat over de lotgevallen van een paar Russische adellijke familie en het conflict tussen Rusland en Napoleon van Austerlitz tot Nappies smadelijke aftocht uit Rusland. Daarnaast bekritiseerd hij ook, terecht, de historici van zijn tijd en hun nadruk op de handelingen van grote mannen. Hij plaatst daar zijn eigen, nogal excentrieke, visie tegenover. Maar ook al ben ik het als historicus niet met hem eens, er liggen heel wat mooie ideeën die tot deze verkeerde conclusie komen. Maar duidelijk mag zijn dat Tolstoj zeker niet verweten kan worden dat hij bescheiden was.
Deze recensie gaat niet over de vraag of Oorlog en Vrede een goed boek is. Het is het eerste moderne mega-epos, dat meer dan een simpel avonturenverhaal of familiedrama was. Hij moest zelf uitdenken hoe hij zijn historische en filosofische verhaallijnen moest inbedden in een familie-drama. Vrijwel iedere schrijver na hem die voor dezelfde taak stond is aan hem schatplichtig en velen hadden dit nooit geprobeerd als hij hen niet voorgegaan was. Dit is één van de beste boeken ooit en als je kunt leven met zijn eigenaardigheden dan is het een aanrader.
Ik wil hier slechts mijn eigen leeservaring vastleggen, zodat anderen kunnen afleiden of het wat voor hen is. (Zoals al mijn recensies; lees gerust alles van Richard Laymon of Terry Goodkind, als je dat wil, maar probeer je slechte smaak niet te verdedigen)
Ik vond het een geweldig boek, ondanks dat ik er anderhalve maand over gedaan heb om het te lezen. Tolstoj is zeer veelzijdig en is even goed in staat om een liefdesgeschiedenis als een slagveld-verslag te geven. Daarbij schrijft hij zeer grafisch over oorlog voor een negentiende eeuwer, de scène waarbij een hoofdpersoon een blik werpt in een veldhospitaal voor soldaten toont dit duidelijk aan. Ik kon de stank ruiken. Andere aspekten verraden wel weer de oudheid van de roman, maar de wat archaïsche beschrijving van het leven van de Russische adel in 1800 was niet ontbloot van charme. En gelukkig ontbrak de broeierige seksuele frustratie die in veel romans uit deze tijd sijpelde.
Jammer was dat Tolstoj er niet helemaal in geslaagd is zijn overkoepelende verhaal over de families te integreren met Napoleons veldtocht waardoor deze historische verslagen er wat los bijhangen. Als je van dit deel niet gecharmeerd bent, kun je ze, op straffe van weinig verwarring, gerust overslaan. Ook vraagt dit stuk soms meer kennis van de lezer dan de niet-Rus tweehonderd jaar later bezit en ik ben al afgestudeerd op de periode.
De vertaling is uitstekend leesbaar, mooi en oogt correct. De vele Franse passages worden echter vaak vrij slordig in de voetnoten vertaald. De strekking klopt, maar de letterlijke tekst gaat verloren. Een vertaler voor deze passages was te prefereren geweest. Kaarten en verklarende namenlijst zijn toegevoegd in een verder mooie uitgave.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten