zondag 9 januari 2011

Boekrecensie: The magicians door Lev Grossman


In de loop van The magicians wordt de hoofdpersoon Quentin er door zijn vriendin op gewezen, dat hij, als enige op de hele magische school, echt gelooft in magie. Dit is een belangrijke lijn die door het hele boek loopt en in wezen een afrekening is met alle fantasy die louter escapisme is. Met dit geloof wordt natuurlijk niet de toverkunsten zelf bedoeld, die door alle personages tastbaar beoefend worden, maar het geloof van Quentin in het vermogen van magie om hemzelf gelukkig te maken. Hij ziet magie op dezelfde manier als ongelukkige mensen een nieuwe liefde zien: als de oplossing voor al hun problemen en de poort naar eeuwig geluk. En net als al die nieuwe liefdes blijkt magie schromelijk tekort te schieten in het vullen van dit gat.

Ik gaf in de openingparagraaf expres al het hoofdthema weg, omdat dit de kern van het boek vormt. Helaas geeft de achterflap het idee dat er sprake is van een volwassener Harry Potter-kloon, maar dit doet het boek pijnlijk tekort. Ja, het gaat over een jongen die toegelaten wordt tot een school waar hij het beoefenen van magie leert, maar waar Harry's magie leidt tot fantastische avonturen wordt hier aangegeven wat er met echte mensen gebeurt als ze magie kunnen beoefenen. Als ze zonder aardse zorgen met bijna goddelijke vermogens kunnen leven. Als er niets is dat moet en alles kan. Namelijk dat er geen klap veranderd en dat je waarschijnlijk beter af bent als beursanalist of ambtenaar en waarschijnlijk zelfs beter bij de Lidl achter de kassa kunt zitten. Verveling en decadentie zijn je deel en magie is eerder een soort drug om deze spoken te bestrijden dan een bron van geluk. Laat het helemaal maar uit je hoofd om avonturen te beleven in magische koninkrijken; een quest is plotseling niet leuk meer als je voor je leven vecht in een kille, vieze dungeon voor een stom prul.

The magicians zit op het zeldzame raakvlak tussen fantasy en echte literatuur, waaruit Grossman driftig literaire technieken leent. De personages zijn levensecht, met een dynamiek die langzamerhand tot destructie leidt. Quentin bedoeld het allemaal goed, maar hij heeft dezelfde neiging tot imperfect gedrag als wij allemaal bezitten. Bovendien kan hij de gevolgen niet overzien van onschuldige beslissingen. De roman is gelaagd en bij een oppervlakkige lezing ontgaat heel veel je. Ik heb zelden zoveel extra informatie gekregen uit ontdekkingen van andere lezers op internet. Uit de soms hilarische hatelijke reacties van lezers, blijkt ook dat sommigen zeer teleurgesteld waren in het gebrek aan escapisme. Aan hen is deze roman niet besteed.

Neemt niet weg dat ik niet geheel tevreden ben. Met een beetje bijschaven had dit een meesterwerk kunnen wezen, maar Grossman is te haastig met zijlijnen in het verhaal. Dit kan zeker niet in een roman die leunt op zorgvuldige constructie. Ook krijg ik een klein beetje de indruk dat hij halverwege het boek aan een vervolg dacht en toen pas in die richting ging schrijven. Neemt niet weg dat je als regelmatige lezer in het fantastische genre, je geconfronteerd wordt met hoe je zelf fantasy leest. Hoewel je misschien bepaalde keuzes van de auteur niet kan waarderen is dit één van de meer belangrijke fantasy-boeken, die je eigenlijk niet meer kan missen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten