zaterdag 5 juni 2010

Recensie: Axis of Time John Birmingham




Na enige leeservaring opgedaan te hebben, kan ik een aantal aannames maken. Luchthaven-romans (Tom Clacy, Dan Brown, Ludlum, Clive Cussler) zijn slecht. Alternative history-romans zijn slecht. Australische uitgevers moeten misschien wat kritischer zijn op schrijvers van eigen bodem.

John Birmingham is een Australiër die luchthaven-romans kruist met alternatieve geschiedenis. Mijn excuus is dat ik het eerste deel van zijn Axis of Time-trilogie, Weapon of choice, in de ramsj kocht. Voor de rest van de delen (Designated Targets, Final Impact) had ik een betere reden: het eerste deel was zeker geen literatuur, maar las lekker weg en had tenminste een degelijk verhaal, in tegenstelling tot de bordkartonnen karakters en de bizarre logica die ik meestal tegenkom in dergelijke romans.

Nou zullen mensen hard gaan lachen als ze horen dat dit verhaal gaat over een moderne oorlogsvloot die door een ruimte-tijdgat in de oorlog in Pacific terecht komt. Iedereen kent namelijk de film The Final Countdown en sommigen misschien ook de manga Zipang waarin precies hetzelfde gebeurt. Het mag duidelijk zijn dat het eerste deel goedkoop was.

Wat deze serie voor mij redde was een goed begrip voor de gevolgen van een dergelijke oversteek. In onze verwachting zouden de hedendaagse moordmachines korte metten maken met propeller-vliegtuigjes en ander WOII-wapens. Maar wij vechten met extreem dure, geavanceerde wapensystemen met slechts een handjevol projectielen. Er was in 1942 natuurlijk geen mogelijkheid om die te onderhouden of bevoorraden. Dus alleen wapens die in de jaren veertig gebouwd kunnen worden, maken hun opwachting.

Een bijkomend probleem is dat ook Japan, Duitsland en de Sovjet-Unie toekomstige technologie in handen krijgen. En de voorkennis over hoe hun ideologieën de tand des tijds niet doorstonden. Dus Duitsland en Japan slaan de handen ineen om de geschiedenis te veranderen. Ondertussen zit Stalin ook niet stil.

Tijdreizen blijkt al gauw tot sociale spanningen te leiden. Tijdens de tweede wereldoorlog mochten zwarte of Aziatische Amerikanen niet eens op foto's in de krant staan omdat ze anders hun plaats niet meer zouden kennen. En dit soort mensen moet verwerken dat de soldaten uit de toekomst van alle rassen, seksen en, oh nee, homo kunnen zijn. Dus hoewel de geallieerden blij zijn met de technische kennis die ze krijgen, heel wat van hen zijn ronduit haatdragend tegenover de mensen die die technologie brengen.

Het is geen perfecte serie: Birmingham's 21ste eeuw is er één van een inmiddels lachwekkend aandoende War on Terror en wekt bij mij een Islamofobische indruk. Het speelt gelukkig geen enorme rol in het verhaal en misschien is het zelfs een mislukte poging tot ironie, maar moslim-karikaturen zijn er al genoeg. Sommige van zijn easter eggs zijn te hoog gegrepen. Prins Harry van Engeland als belangrijke hoofdfiguur kon ik alleen maar verwerken door zijn identiteit te negeren.

Dus ondanks dat de Axis of time misschien niet de beste oorsprong heeft, is het goede strand-lectuur voor diegenen die niet altijd het beste boek hoeven te lezen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten